Có một sự thật phũ phàng nhưng hài hước: Nếu tổ chức cuộc thi “Ai là vua quản lý tài chính vi mô?”, các cô bán rau, bác bán thịt ở chợ sẽ dễ dàng cho nhiều “sếp” doanh nghiệp trẻ “hít khói”, dù các cô bác chẳng cần biết “cash flow statement” hay “balance sheet” là cái gì!
1. Đếm tiền như máy, tính nhẩm như thần
Bạn thử đứng cạnh sạp rau lúc sáng sớm mà xem: khách nườm nượp, tiền lẻ, tiền chẵn, tiền thối, tiền nợ… Cô bán rau vừa bán, vừa tám chuyện, vừa nhẩm tính, vừa trả lại tiền, không lệch một xu.
Chủ doanh nghiệp trẻ thì sao? Đụng tới sổ sách là phải mở Excel, nhập nhằng mãi, cuối tháng mới biết mình… lỗ hay lãi!
2. Quản lý dòng tiền “tay không bắt giặc”
Các cô bán rau, bác bán thịt là bậc thầy “quản lý dòng tiền vi mô”:
- Tiền nhập hàng: Lấy đâu ra thì biết rõ, hôm nay bán hết thì mai nhập tiếp, không bao giờ để vốn chết nằm im.
- Tiền chi tiêu: Tiền ăn sáng, tiền học cho con, tiền trả nợ… tách bạch như nước mắm với nước chè.
- Tiền dự phòng: Lúc nào cũng thủ sẵn “quỹ đen” phòng trời mưa, hàng ế, khách bom hàng – chứ không phải đợi đến lúc hết tiền mới cuống cuồng đi vay.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Đầu tháng rót vốn ào ào, cuối tháng ngồi than “không hiểu tiền đi đâu hết!”
3. Ra quyết định nhanh như… chớp
- Sáng dậy thấy trời mưa, cô bán rau lập tức giảm nhập rau muống, tăng nhập cải ngọt vì “mưa này ai ăn lẩu nhiều”.
- Giá thịt lợn hôm nay tăng, bác bán thịt điều chỉnh giá bán, hoặc chuyển sang bán thêm thịt gà, không cần họp hội đồng quản trị, không cần “nghiên cứu thị trường”.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Mỗi lần đổi giá phải làm khảo sát, xin ý kiến, lập kế hoạch… xong thì thị trường đã đổi chiều từ đời nào!
4. Không “đốt tiền” vào những thứ phù phiếm
- Cô bán rau không bao giờ “đầu tư” vào bảng hiệu LED, áo đồng phục hay thuê KOLs quảng cáo.
- Bác bán thịt chẳng bao giờ mua máy tính tiền tiền tỷ, chỉ cần cái máy tính Casio và cuốn sổ nhỏ.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Mới mở quán đã chi tiền làm thương hiệu, thuê văn phòng xịn, mua phần mềm quản lý – cuối tháng hết tiền, không biết vì sao!
5. Kỷ luật thép trong chi tiêu
- Cô bán rau biết hôm nay bán lãi 100 nghìn thì chỉ tiêu 50, còn lại để nhập hàng mai.
- Bác bán thịt không bao giờ “vung tay quá trán”, không mua nợ hàng xóm, không tiêu tiền chưa kiếm được.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Thấy có tiền là “đầu tư mở rộng”, mua xe, mua điện thoại mới, cuối cùng lại đi vay nóng trả lương nhân viên.
6. Quản lý rủi ro “chợ phiên”
- Hôm nay bán ế, mai giảm nhập, tuần này khách vắng thì chuyển sang bán món khác.
- Không có “bẫy chi phí chìm”, không tiếc của đã mất, sẵn sàng “bỏ của chạy lấy người” khi thấy lỗ.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Đầu tư dự án thất bại vẫn cố đấm ăn xôi vì tiếc tiền đã bỏ ra, càng làm càng lỗ.
7. Học từ thất bại, thích nghi như tắc kè hoa
- Mỗi lần nhập hàng lỗ là một bài học nhớ đời, lần sau không lặp lại.
- Thị trường thay đổi là đổi luôn sản phẩm, không ngại “bỏ nghề” nếu cần.
Chủ doanh nghiệp trẻ: Lập kế hoạch 5 năm, 10 năm, nhưng thị trường thay đổi là… “đứng hình mất 5 giây”.
Kết luận vui vẻ mà sâu cay
Các cô bán rau, bác bán thịt ở chợ chính là “cao thủ” quản lý tài chính vi mô!
Họ không cần bằng cấp, không cần phần mềm quản lý, nhưng từng đồng vốn đều được xoay vòng tối ưu, từng quyết định đều nhanh gọn, từng đồng lời đều chắc chắn.
Chủ doanh nghiệp trẻ, muốn sống sót và phát triển, hãy học lấy một chút “tinh thần chợ” này: Quản lý tiền nhỏ chặt chẽ, chi tiêu kỷ luật, ra quyết định nhanh, và luôn có quỹ dự phòng.
“Quản lý tài chính vi mô không phải là biết dùng những thuật ngữ to tát, mà là biết từng đồng ra, đồng vào, và không để đồng nào… đi lạc!”
— Một cô bán rau vui tính chia sẻ
Thế mới nói, trường đời chợ phiên đôi khi dạy về tài chính còn giỏi hơn cả trường kinh doanh!
[…] Tại sao các cô bán rau, bác bán thịt ở chợ lại có Trí thông minh tài chính hơ… […]